Bubbel

Een paar maanden geleden resette mijn Netflix-account op onverklaarbare wijze. Ik had geen reden om te klagen, want als een volgezogen 27-jarige parasiet profiteer ik nog steeds van het account van mijn ouders. Daarnaast vond ik het ergens ook wel handig dat mijn waslijst aan ‘Verder kijken’ niet verder bekeken moest worden. Ik begon weer aan een schone lei en startte Spirited Away op, de veelgeprezen en misschien wel populairste Japanse animatiefilm ooit. Ik vond er geen zak aan en mijn eerste verder-kijken-film stond alweer in mijn lijst. Een paar dagen later zocht mijn vriendin een film uit om die avond te kijken. Enigszins beleefd zegt ze: “Oh, jouw Netflix is wel héél anders dan die van mij”. Ik kijk op en zie tot mijn verbazing dat het algoritme van Netflix haar werk had gedaan. Het overzicht werd gevuld met draken, grote borsten en tentakels, allemaal getekend in Japanse stijl. Een walhalla voor de doorgewinterde anime-fan.

Arjen Lubach wist afgelopen zondag perfect te betogen waar ik al tijden last van heb: de filterbubbel. Algoritmes van websites en apps die op basis van je zoekopdrachten items voorschotelen die binnen je interessegebied vallen. Allemaal bedacht door slimme adverteerders die je zooi willen aansmeren of willen lokken naar hun websites. Een handige tool voor ondernemers die gericht hun doelgroep willen aanspreken. Een gevaar voor virusgekkies die hun theorieën bevestigd zien worden. Een sleur voor de mensen zoals ik die hun interessegebied willen verbreden.

Vorige week schreef ik over de sluimerstand waarin ik bivakeer wanneer de herfst weer aanbreekt. Een periode van slecht weer, donkere dagen en lang binnen zitten (voor de rest geniet ik volop van het leven). Wat doe je wanneer je je niet meer kunt laten inspireren door het buitenleven dat zich afspeelt op een bruisende zomeravond tijdens het pootje baden? Je gaat surfen in de donkere krochten van het internet. Je laat je overspoelen door de oneindige golf van desinformatie en wordt wakker in een duistere grot. Eenzaam in een grote holle ruimte waar alleen je eigen gedachtes en geluid weergalmen als een echokamer. Algoritmes hebben het mooie en inspirerende internet uit het jaar 2000 verpest; een ontdekkingstocht naar vele nieuwe parels op een langzame rubberen boot. Nu zijn we twintig jaar verder, hebben een speedboot en varen steeds hetzelfde rondje.

De bubbel zorgt ervoor dat je blijft zweven in je eigen gedachtestroom en niet vooruit zwemt. Ik wil niet steeds het gene voorgeschoteld krijgen wat het internet denkt dat ik voorgeschoteld wil krijgen. Ik wil nieuwe recepten proeven en mij laten inspireren door nieuwe smaken (dit is metaforisch, hier zijn echte kookrecepten). Mijn suggesties worden momenteel gevuld door fitnessvideo’s, Nintendogames en muziek van Queen. Het is alsof je moeder een lekkere maaltijd maakt, je haar hiervoor complimenteert en vervolgens elke week het zelfde op tafel wordt gezet. Het wordt op een gegeven moment een overkill en je lievelingskostje wordt dagelijkse kost. Of zoals mijn maat zou zeggen:

“Eerst stap je in een lekker warm bad waar je je thuis voelt, maar na verloop van tijd koelt het water af, gaat het schuim weg en blijkt dat het enige wat nog in het water overblijft jijzelf bent met al je eigen viezigheid rond je heen”

-D. de Smet, levensprofessional (2020)

Een mens wil niet alleen een warm en comfortabel bad. Soms hebben we ook een frisse duik in het onbekende nodig om weer even uit die sluimerstand te komen. Ergens voelden die octopustentakels op mijn Netflix-overzicht dan ook best verfrissend en nieuw. Tijd om weer eens de cookies in de prullenbak te gooien en te beginnen aan een nieuw internetdieet. Helaas zullen de algoritmes voor een jojo-effect zorgen waardoor ik mij binnen de kortste keren weer volvreet met het alom bekende.