Zwijgcultuur

‘Heb je zijn post weer gezien? Hij is echt totaal geradicaliseerd!’ Elke week wordt het wel besproken in mijn sociale kring. De keyboardwarriors die zich fel uitspreken tegen het coronabeleid, vaccinaties en -tsjah..- eigenlijk alles wat maar een beetje te maken heeft met gezag. Lacherig worden ze op de hak genomen, gefascineerd door de kortzichtigheid, neppe grafieken en de uit de hand gelopen Tweede Wereldoorlog-vergelijkingen. Achter hun rug, dat wel. Want niemand die deze extremisten tegenspreekt. Niet gek natuurlijk, asociaal gedrag wordt altijd stilzwijgend goedgekeurd. Niemand die zin heeft in confrontatie.

Ein-de-lijk. Deze week lijkt er sprake te zijn van een kanteling in de omgangswijze van media en politici met Baudet en zijn buikspreekpoppen. Na maanden van zwijgen en lafjes nee-schudden was er vorige week slechts één opmerking van Pepijn van Houwelingen nodig om het tij te doen keren. ‘Er komen tribunalen!’ Hoewel ik dit lang niet zo weerzinwekkend vind als een politiek leider die dagelijks foute informatie, gecropte y-assen en uit de contextgeplaatste getallen deelt met een achterban die hoogstwaarschijnlijk nog nooit statistiek heeft gevolgd, is het goed om te zien dat deze extremisten worden teruggefloten. Ik erger mij al maanden aan het dalende niveau van de kamerdebatten dat qua dramatiek steeds meer begint te lijken op dat van de kampvuren van Temptation Island. Afschuwelijke beschuldigingen van landverraad, massamoord en fascisme die nog makkelijker worden verwisseld dan Pokémonkaarten.

Het is natuurlijk geen nieuwe trend en slechts een weerspiegeling van wat er in de rioolput van socialmedia gebeurt. Al sinds het begin van de coronacrisis wordt de discussie gedomineerd door degenen die het hardste roepen. Spoiler: dit zijn vaak niet de redelijke mensen waarmee je zo nu en dan een genuanceerde discussie voert in het café of de sportschool. Opvallend is dat het vaak de jongetjes zijn van vroeger die met pennen gingen gooien wanneer ze het niet eens waren met de juf of meester. De luidruchtige buurman waar de hele straat bang voor is. Dat ene familielid dat een anti-buitenlander betoog houdt op de kringverjaardag, terwijl het enige exotische waarmee hij ooit mee in aanraking is gekomen het kip piri piri gerecht van Knorr is. Het vervelende is dat deze aso’s worden ontzien door hun redelijke medemensen die pas hun afkeur uitspreken in de auto terug naar huis.

Gelukkig is er goed nieuws: de meeste mensen deugen en werken vanuit de beste intenties. Het merendeel van Nederland heeft gelukkig het besef dat de waarheid vaak in de nuance ligt. Dat er genoeg is aan te merken op het coronabeleid, maar dat we uiteindelijk te maken hebben met een crisis waar niemand dé oplossing voor heeft. Dat een vaccin niet per se een joker van Wie is de Mol is waarmee je naar de volgende ronde gaat, maar met de kennis van nu wel de beste remedie. Een merendeel dat gelukkig het gezonde verstand gebruikt en weet dat het leven geen James Bond film is waarbij een kwaadaardige elite de wereld teistert. Dat een discussie eigenlijk is uitgespeeld en verandert in een luchtbel zodra de WOII-kaart er bij wordt gehaald. Een kaart die sowieso de ‘volwassen’ equivalent lijkt te zijn van ‘ik ben ouder dan jij’ en enkel wordt gespeeld als er geen zinnig argument meer te verzinnen is.

Helaas zijn degenen die deugen vaak ook de mensen die zwijgen. Roddelen is veiliger dan de confrontatie aangaan. En dat is natuurlijk niet zo gek, want het kleinste beetje tegengeluid wordt nog sneller afgemaakt dan een deelnemer in Squid Game. Vanwege de zwijgcultuur krijgt asociaal gedrag teveel lucht, met gevaarlijke situaties als gevolg. Één schreeuwende aso valt nog te negeren. Een groepje aso’s met pannen en pollepels is nog grappig. Maar zet ze georganiseerd met honderden bij elkaar en ze bestormen het Capitool. De rellen van afgelopen weekend zijn slechts een slok water van de overkokende pan. Tijd om wat meer het deksel erop te gooien en het vuur te doven. Tijd om fel -maar beschaafd- tegen de ongenuanceerde tweets in te gaan en de foute grafieken te ontkrachten. Een sociaal debat zou weer de norm moeten worden, óók op internet.