Oekraïne, boeren en geile BN’ers. 2022 was een jaar waar veel gebeurde, maar waar ik weinig de behoefte voelde om iets te melden. Niet omdat het mij allemaal ongeroerd laat, in tegendeel, maar omdat ik soms het gevoel heb dat het draagvlak voor nuance steeds kleiner wordt. Schijnbaar ben ik niet de enige, want deze week verscheen het bericht van de NOS dat steeds meer Nederlanders zich ergeren aan de polarisatie en zich vooral omringen met gelijkgestemden. Een artikel dat mij enerzijds somber maakte over de gesteldheid van dit land. Maar aan de andere kant mij ook hoop gaf; er is nog steeds een draagvlak voor de stille meerderheid die zich niet kan vinden in al die extreme standpunten van de afgelopen tijd.
Iedereen kent ze wel, van die openbare hardstyledraaiers. Lig je net lekker rustig op het strand of ben je in de sportschool aan het trainen, zet iemand zijn playlistje pillenmuziek op en heb je het gevoel alsof je trommelvlies wordt gepenetreerd door een staafmixer. Je probeert het te negeren of het gesprek aan te gaan over een wat zachter volume of andere muziek, maar op de een of andere manier weet je de betonnen plaat die dit soort mensen voor zich houden niet te passeren. Je ziet de mensen rond je zich zichtbaar ergeren en naar hun oortjes grijpen. Het enige wat je kunt doen is voortaan je noise cancelling koptelefoon meenemen voor het geval je deze mensen weer tegenkomt.
Dit zelfde fenomeen zie ik afgelopen tijd op verschillende manieren terugkomen in de maatschappij. Luidruchtige mensen met weinig inlevingsvermogen of een omgevingsbewustzijn die de boel overschreeuwen en hun standpunt doordrukken. Los gezien van het feit dat dit soort zwartwitdenkers in het afgelopen decennium tools als Twitter en Facebook tot hun beschikking hebben gekregen om als luidspreker te gebruiken, ben ik er niet van overtuigd dat het aantal roepers is toegenomen. Het probleem is dat de stille meerderheid die wel over de vaardigheid van nuanceren beschikt, stiller is geworden en iets te vaak de noice cancelling aanzet.
Ik merk het ook in mijn directe omgeving. Mensen met gezond verstand die beseffen dat er een enorm grijs vlak zit tussen zwart en wit, haken steeds meer af van maatschappelijke discussies omdat ze geen zin hebben in het label dat binnen een paar microseconden op hun wordt geplakt. Ik ken zelfs mensen die bewust geen nieuws meer volgen vanwege de negativiteit die er rond heerst. En dat is ook niet zo gek, want elke discussie lijkt te eindigen in twee aparte smaken. Probeer eens een gesprek te voeren over Zwarte Piet zonder dat de labels racist of wokist vallen. Breng wat nuance in de boerenprotesten en je bent al snel een klimaatdrammer of -ontkenner. Stel het coronabeleid ter discussie en je bent een wappie of een schaap. De combinatie van smaken ontbreekt, dat terwijl de vlaflip vaak het lekkerste is. Het helpt niet dat de politiek en media meewerken met dit labelen.
De verleiding om als een Linda de Mol je kop in het zand te steken en te verschuilen in een cocon, wordt dan heel erg groot. Niet iedereen heeft altijd zin in een discussie, dat is te begrijpen. Maar besef dan wel dat op een gegeven moment alleen de schreeuwers met de meest extremistische opvattingen nog een microfoon krijgen. Hierdoor ontbreekt steeds vaker het fatsoenlijke middengeluid dat normaal gezien als geluidsbarrière dient tussen extreme tegenpolen. We kunnen momenteel in een aantal landen zien wat er gebeurt als de extremen de overhand krijgen.
Claudia de Breij zal je hoogstwaarschijnlijk tijdens de oudjaarsconference iets vertellen als dat we meer naar elkaar moeten luisteren en ons in elkaar moeten verdiepen. Een mooie BNNVARA-boodschap die goed past bij de werkethiek die wordt gehanteerd bij de omroep, maar ik leef niet in de illusie dat leeuwen en hyena’s opeens in vrede gaan samenleven terwijl de Circle of Life op de achtergrond speelt. Ik denk dat het werkzamer is om de stille meerderheid weer wat meer te laten spreken. Zorgen dat het luidruchtige geluid van de extremist niet zo opvalt omdat het overstemd wordt door de geluiden van de middenstroom. Om iemand anders zijn teringherrie niet te horen, moet je soms een spiegel voorhouden en je eigen teringherrie laten horen.
Stille meerderheid, zet je noise cancelling wat vaker uit in 2023.
Reactie schrijven