Onzinfluencers

Afgelopen week overkwam mij iets dat niet vaak gebeurt. Het gevaar van veel media volgen en nieuws lezen, is dat je op een gegeven moment een beetje bent afgestompt voor alle absurditeit op het internet. Toch overkwam het mij na het zien van een filmpje van Joep Rovers over hoe je kanker weg kunt manifesteren. Wat volgde was een week waarin ik dook in de shithole van gezondheidsinfluencers, Westerse spiritualiteit en medische desinformatie. 

Om even te beginnen met het desbetreffende filmpje. Joep Rovers is een zelfbenoemde lifestylegoeroe die tips geeft over zaken als voeding en mindfulness. Hij heeft rond de 100.000 volgers en een deel van jullie, mijn trouwe lezers die ik tot vorige week zo hoog had zitten, volgt hem ook. Ik hoop dat jullie dat doen omdat jullie humor valt in de categorie ramptoerisme, want de claims die hij maakt en de ‘wetenschap’ die hij aanhaalt, heeft een net zo’n sterk fundament als de psychische gesteldheid van Gordon. 

Joep Rovers beweert dat je kanker, net zoals eczeem, kunt weg manifesteren. Of althans, als eerste stap geldt in een behandelproces. Manifesteren is het spirituele idee dat wat je aandacht geeft, groeit. Als je heel hard denkt, in gedachte een bestelling plaatst in het universum en je acties daarop inricht, krijg jij uiteindelijk datgene voor elkaar waar je in had gehoopt. Niet gelukt? Dan heb je ergens een fout gemaakt of zit er ergens een energetische blokkade die je in de meeste gevallen ook zelf hebt veroorzaakt; victim blaming is niet vreemd bij dit soort lifestylekneuzen. Vergeet operaties, chemo en bestraling. Het gaat allemaal om het hebben van de juiste mindset. Uitbehandeld of niet overleefd? Dan wilde je het niet graag genoeg. Nooit gedacht een zin als deze te schrijven, ik was even mijn handen.

Mijn cynisme is afgelopen week gegroeid, want het filmpje van Joep Rovers staat niet op zichzelf. Misbruik maken van de kwetsbaarheid van anderen, het gebeurt aan de lopende band in de toxische fabriek van onzinfluencers. Ik ben echt de meest krankzinnige beweringen en therapieën tegenkomen in mijn korte zoektocht. Een ander voorbeeld: therapeuten die mensen met een onvervulde kinderwens ‘helpen’ de energetische blokkades op te heffen met een biotensor; een soort wiegelroede (godverdomme, waarom leg ik het jullie eigenlijk ook uit). Dit zodat ze vruchtbaarder worden. Je kunt het je eigenlijk gewoon niet voorstellen dat je met dit idee naar de Kamer van Koophandel gaat om je bedrijf als dit te laten registreren. Bestaat er al een lifestylecoach voor lifestylechoaches met chronische zelfoverschatting of kwaadaardige domheid? Het zou een gat in de markt zijn.

Hoe een weekje eruit ziet in het spirituele luchtkasteel van types als Fajah Lourens, Richard de Leth, Jessie Jazz Vuijk, Arie Boomsma en elke goedkope Etsy-variant hierop? Tips om geen zonnebrandcrème meer te gebruiken en je juist flink te laten blootstellen aan die gezonde UV-straling. Influencers die beweren dat eierstokkanker een gevolg is van verstoorde energie tussen jou en je partner. Het drinken van rauwe melk zou goed zijn voor je darmflora en het drinken van kraanwater slecht voor je testosteron (sowieso is de testosteronfuik heel populair deze dagen, want je moet homo- en transfobie ergens mee afdekken). En natuurlijk – je zou het bijna vergeten-, vaccinaties worden ingezet door de overheid om je onder controle te houden *gaap. Ik heb zoveel onzin voorbij zien komen afgelopen week, mijn brein voelt als een spons die een week lang in een emmer met kots heeft gelegen. Gebeurde het allemaal in een aflevering van South Park, dan zou ik er keihard om moeten lachen, maar de realiteit is alarmerend. Artsen komen steeds meer patiënten tegen die gevallen zijn in de fuik van medische desinformatie en de vaccinatiegraad daalt waardoor bepaalde ziektes weer steeds meer opduiken.

Begrijp mij niet verkeerd, er is niks mis met een gezonde leefstijl, spiritualiteit of mindfulness. In een tijd waarbij we ongeveer allemaal een strippenkaart hebben bij de GGZ, valt het aan te moedigen dat er meer bewustzijn wordt gecreëerd rond mentale gezondheid. Sinds de ontkerkelijking zijn we allemaal op zoek naar de zin van het leven. Ook ik heb mij in een duister verleden wel eens vergrepen aan een zelfhulpboek, volgens mij nog wel eens een blog over geschreven. Een leven waarin we allemaal te oud worden, minder vaak ziek worden (door o.a. vaccinaties), veilig over straat kunnen en schoon drinkwater met liters uit de kraan kunnen tappen. Het is ook allemaal moeilijk te bevatten dat we het eigenlijk te goed hebben. Als zaken als spiritualiteit hier het antwoord op kunnen bieden, be my guest. Maar het wordt natuurlijk wel gevaarlijk als het op het snijvlak van geneeskunde en andere wetenschap gaat bevinden. Dat we dit soort kwaadaardige onzin daadwerkelijk als het alternatief op de medische wereld gaan beschouwen. Dat we gaan geloven in de illusie dat de waarheid ergens ligt tussen een arts die twaalf jaar lang medische studies heeft gevolgd en Spiriwiriwanda; een chakra-bemiddelaar die in haar avonduren de cursus ‘vrouwencirkels voor geprivilegieerde parttimers op Ibiza’ heeft gevolgd.

Het is verspilde energie om degenen die zo diep in de fuik verzonken zitten, nog te overtuigen. Eveneens als mensen die sceptisch zijn over wetenschap, de medische wereld en andere grote establishment. Wel hoop ik dat het bij een paar lezers doordringt dat het volgen of liken van die ene lifestylecoach wel degelijk risico’s met zich meebrengt. Je houdt een verdienmodel in stand en helpt mee met het verspreiden van desinformatie. En ergens snap ik dat het aantrekkelijk is om als een ramptoerist te kijken naar mensen met een groot cognitief onvermogen die de gekste dingen doen. Domheid is hét amusementsproduct van deze eeuw, programma’s als Ex on the Beach zijn er groot door geworden. Toch zouden we onszelf wat meer moeten afvragen of het allemaal wel ethisch verantwoord is om er als verstandig mens in mee te gaan. Doe jezelf en de wereld een gunst en biedt wat meer steun aan gezond en rationeel tegengeluid. Volg bijvoorbeeld het account van Sjamadriaan waar helder wordt uitgelegd waarom al die uitspraken uit pertinente onzin bestaat. Waarom is het debunken van desinformatie geen verdienmodel? Het zou de wereld een stukje mooier maken.